مطالب خاص

هنگامی که شما به صحنه حادثه می رسید نیاز دارید یک ارزیابی فوری و اولیه از نوع حادثه ، بزرگی حادثه ، میزان خسارت و تعداد مصدومان داشته باشید . اطلاعات جمع آوری شده از این مرحله به شما در تعیین میزان فوریتی بودن حادثه کمک می کند بنابراین میبایست پس از اطمینان از امنیت صحنه:

• صحنه را ارزیابی کنید
• مصدوم یا بیمار را ارزیابی کنید

ارزیابی صحنه

شما ممکن است متوجه فردی شوید که بیمار یا مصدوم شده است. قبل از اینکه به بیمار نزدیک شوید امنیت صحنه را برای خود و و دیگران بررسی کنید. مطمئن شوید که حضور شما در محل باعث آسیب به خودتان نخواهد شد. ممکن است خطرات زیر وجود داشته باشد: در صورت وجود هر گونه مورد مشکوک به وجود خطر برای خود، بیماران یا افراد حاضر در صحنه بلافاصله مجددا با اورژانس و دیگر نروهای امدادی تماس گرفته و خطرات احتمالی را بگویید.

• ترافیک و تصادفات
• برق گرفتگی
• گازها، مواد شیمیایی یا بخارات سمی و انواع آلودگی محیطی
• آتش سوزی
• حوادث تروریستی

برای ارزیابی صحنه حادثه همیشه این چند قدم را مد نظر داشته باشید:

۱- آیا این مکان امن است ؟

هر چیزی که میتواند نا امنی ایجاد کند و یا تبدیل به یک تهدید شود را بررسی کنید . مانند ترافیک ، آتش ، خطوط انتقال برق ، دود ، بخار آب و یا حتی تماشاگرانی که به شدت احساساتی هستند .

۲-آیا خطر فوری و جدی است ؟

بیمار را حرکت ندهید مگر در مواردی که خطر فوری مانند آتش سوزی ، سیل، نشت گازهای سمی و به طور کلی آسیب جانی برایش وجود داشته باشد.

اگر شما مجبور هستید بیمار را حرکت دهید این کار را با دقت و سرعت مناسب و استفاده از وسایل و تجهیزات موجود انجام دهید .جابجایی مصدومین باید طوری باشد که در راستای طول بدن کشیده شود و در نزدیک ترین منطقه امن نگه داشته شود.

۳-چه اتفاقی افتاده است ؟ ماهیت بیماری یا مکانیسم آسیب چیست ؟

به دنبال سرنخ هایی در مورد این موضوع که چه اتفاقی رخ داده باشید . مانند یک نردبان سقوط کرده یا یک شیشه شکسته و یا بطری دارو ریخته شده بر روی زمین .

به سرعت از تماشاگران در مورد اتفاق رخ داده سوال کنید و از اطلاعات به دست آمده در تعیین این موضوع که چه اتفاقی افتاده است استفاده کنید .

به خاطر داشته باشید که یک بیمار یا مجروح ممکن است قبل از رسیدن شما حرکت کرده باشد یا او را از مکانی به مکانی دیگر منتقل کرده باشند .

۴-چگونه مصدوم درگیر این حادثه شده است ؟

هرگز فرض نکنید که فقط یک بیمار یا مصدوم وجود دارد .

یک دید ۳۶۰ درجه از اطراف خود به دست بیاورید .

۵-آیا شخص دیگری برای کمک به شما در صحنه حادثه هست ؟

آیا منابع پیشرفته و یا کد کمکی برای پاسخ وجود دارد ؟

ارزیابی بیمار یا مصدوم

ابتدا ماهیت بیماری یا آسیب را شناسایی کنید سپس اگر بیمار بیهوش بنظر میرسد پاسخ دهی بیمار را بررسی نمایید. برای این کار با صدای بلند او را صدا بزنید و بر روی شانه های او ضربه بزنید.(اگر غیر پاسخ گو است آماده احیا شده و به قسمت احیا قلبی ریوی مراجعه کنید).

اگر مصدوم به صدای شما پاسخ می دهد در مورد حادثه، بیماری و مشکلات بوجود آمده اطلاعات کسب کنید و در مواردی که بیماری شدید به نظر می رسد با اورژانس تماس بگیرید و بیمار را اریابی کنید:

راه هوایی: مطمین باشید که باز و تمیز است و مواد یا ترشحاتی راه هوایی بیمار را دچار گرفتگی نکرده است. در صورت وجود انسداد در راه هوایی و به دلیل احتمال آسیب به ستون فقرات، بیمار را بدون جابجایی سر و گردن و بصورت تمام تنه به پهلو قرار داده تا ترشحات و مواد خارج گردند.

تنفس: وجود و عادی بودن تنفس را بررسی نمایید. به قفسه سینه بیمار نگاه کنید و عمق تنفس ها را در نظر داشته باشید و به صداهای غیر طبیعی در تنفس ها دقت کنید. هر گونه تغییر ممکن است نشاندهنده بدتر شدن وضعیت بیمار باشد.

گردش خون: نبض بیمار را در قسمت زیرین مچ دست و قائده انگشت شصت بررسی نمایید. سریع یا آهسته بودن، قوی یا ضعیف بودن و منظم یا نامنظم بودن را بررسی نمایید.

پوست: پوست را از نظر رنگ (صورتی یا آبی کمرنگ) گرما و رطوبت بررسی کنید

تا رسیدن نیروهای امدادی بیمار را مرتب بررسی نمایید و تغییرات را به خاطر بسپارید و گزارش دهید. همچنین به یاد داشته باشید که در بیمار یا مصدوم به دنبال نشانه های بیماری یا مصدومیت مثل خونریزی، کبودی، زخم، تورم، بی حسی، درد و ...

ساعت غول پیکر سالن انتظار فرودگاه مهرآباد چهارده و پنجاه دقیقه را نشان می داد که سقف سالن فرو ریخت. دلیل این حادثه دردناک که منجر به مرگ 16 تن و مجروحیت 11 تن از هموطنان شد، آسیب دیدگی سازه در اثر ارتعاشات ناشی از صدای موتورهای جت در باند پرواز اعلام شد. اما نکته مهمتر از علت این ماجرا، عدم وجود یک سیستم مشخص برای امدادرسانی و انتقال مجروحین به بیمارستان بود. در واقع باید گفت بروز این فاجعه درچهاردهم آذر ماه سال ۱۳۵۳ جرقه ای بود برای تاسیس مجموعه ای که امروز به نام سازمان ملی اورژانس کشور شناخته می شود.

در آن زمان سیستم اورژانس پیش بیمارستانی تنها در سه کشور آمریکا، کانادا و استرالیا وجود داشت، بر همین اساس یک تیم چهار نفره از پزشکان ایرانی مامور شدند تا با سفر به ایالت تگزاس آمریکا و ارزیابی سیستم اورژانس این کشور، مقدمات راه اندازی یک سیستم مشابه را در ایران فراهم کنند.

این گروه پس از ۶ ماه بررسی و رایزنی به همراه دو مربی توانمند در زمینه آموزش فوریتهای پزشکی به نامهای جیم پاترسون و ماکس به ایران بازگشتند (که جیم پاترسون سالها برای ادامه کار در ایران ماند و نقش ارزشمند و برجسته ای در شکل گیری این سازمان داشت.)

سپس با فراخون دعوت به همکاری از افراد علاقه مند دارای مدرک دیپلم و برگزاری آزمون ورودی، نفرات برگزیده پس از طی یک دوره فشرده آموزشی ۶ ماهه با عنوان تکنسین فوریت های پزشکی آغاز به کار کردند. و سیستم فوریتهای پزشکی کشور در سال ۱۳۵۴ شمسی با عنوان مرکز اطلاعات اورژانس به طور رسمی راه اندازی شد.

این اتفاق موجب شد تا ایران به عنوان چهارمین کشور دارنده سیستم اورژانس پیش بیمارستانی بعد از آمریکا، کانادا و استرالیا در جهان شناخته شود که این خود افتخاری بزرگ برای سیستم سلامت کشور ما محسوب می شود.

نکته جالب اینکه سیستم اورژانس پیش بیمارستانی در ایران با در نظر گرفتن نقاط ضعف و کاستیهای موجود در اورژانس آمریکا و اصلاح و رفع آنها، از کارآیی و کیفیتی به مراتب بهتر از سیستم نوپای اولیه در آمریکا برخوردار بود.

مرکز اطلاعات اورژانس کار خود را با ۳۰ تکنسین فوریتهای پزشکی و ۲۰ دستگاه آمبولانس ماژولر تحت عنوان اورژانس ۱۲۳ در تهران آغاز کرد و سپس با آموزش نیروهای بومی شهرهای دیگر کشور و تربیت نیروی انسانی لازم، اورژانس پیش بیمارستانی در این شهرها نیز راه اندازی شد.

بعدها شماره سه رقمی ۱۲۳ که برای تماس با اورژانس اختصاص داده شده بود به ۱۱۵ تغییر کرد.

مرکز اورژانس و پرسنل آن در اوایل انقلاب، فعالانه در امر انتقال و درمان مجروحین انقلاب شرکت داشته و در طول دفاع مقدس نیز خدمات بسیار ارزشمندی را به رزمندگان و ایثارگران ارائه نموده است. همچنین اولین ستاد تخلیه مجروحین در فرودگاههای کشور نیز در همان زمان راه اندازی گردید و در این راه شهدا و جانبازان گرانقدری را نیز تقدیم انقلاب نموده و بسیاری از امکانات خود از جمله آمبولانس و تجهیزات خود را از دست داد.

پس از رفع شرایط جنگی و افزایش جمعیت شهرها، اورژانس امکانات و تجهیزات خودرا معطوف به ارائه خدمات فوریتهای پزشکی به صورت کاملاً رایگان به مردم و نیازمندان نمود و در جهت گسترش ارائه خدمات فوریتهای پزشکی در سراسر کشور گام برداشت. تعدادی از تحولات سالهای اخیر در این حوزه شامل ورود آمبولانس های اسپرینتر به ناوگان اورژانس کشور در سال ۸۴ و ورود اتوبوس آمبولانس برای ارایه خدمات در حوادث ویژه بوده است. اورژانس پیش بیمارستانی در حال حاضر با ۲۱۹۰ پایگاه ۲۱ بالگرد اورژانس و ۲ اورژانس دریایی در حال خدمت رسانی به مردم شریف کشور می باشد.