×

هشدار

JUser: :_بارگذاری :نمی توان کاربر را با این شناسه بارگذاری کرد: 263

ایست تنفسی

چهارشنبه, 20 آبان 1394 20:12

تنفس مجموع دو عمل فروبردن هوا به داخل دستگاه تنفسی (دَم) و سپس خارج کردن هوا (بازدم) است که هدف آن رساندن اکسیژن به خون و خارج کردن دی اکسید کربن از خون است. بدن برای زنده ماندن نیاز مداوم به اکسیژن دارد و این اکسیژن از طریق تنفس فراهم می گردد. اگر به هر دلیلی عمل تنفس انجام نگردد فرد دچار ایست تنفسی می‌شود.

 

 

اهمیت

عملکرد سلول های بدن در شرایط کمبود اکسیژن دچار اختلال می شود و در صورت عدم تامین آن باعث بوجود آمدن مشکلاتی فوری در بدن می گردد. بخش هایی از بدن مانند سلول های مغزی به شدت نسبت به کمبود اکسیژن حساس هستند، به صورتی که اگر بیش از 10 دقیقه از زمان ایست قلبی گذشته و خون به مغز نرسد و اقدامی در جهت احیای بیمار انجام نشود به مغز آسیب وارد شده، به طوری که این آسیب غیرقابل جبران و برگشت ناپذیر است و بیمار حالت مرگ مغزی خواهد داشت. به همین علت اقدام سریع در ایست تنفسی و رساندن اکسیژن به مغز و دیگر ارگان ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

ایست تنفسی چه زمانی رخ می دهد

امکان وقوع ایست تنفسی در شرایط مختلفی ایجاد می شود. از بین همه علت ها، می توان به علل مختلفی مانند انسداد راه هوایی، آپنه(ایست تنفسی) نوزادی، آپنه خواب، مسمومیت های دارویی(مخدرها) و حتی صاعقه زدگی اشاره نمود. تعیین علت وقوع ایست تنفسی اهمیت دارد اما چیزی که اولویت بالاتری دارد شروع اقدامات اولیه برای نجات جان بیمار می باشد.

علائم و نشانه ها

از آنجایی که کمبود اکسیژن باعث کاهش هوشیاری در انسان می گردد، معمولا شما افراد دچار ایست تنفسی را به صورت بیهوش مشاهده می کنید. اما از مهمترین علامت های ایست تنفسی یا همان کاهش اکسیژن خون می تواند به موارد زیر اشاره نمود:

-         بیهوشی

-         کبودی لبها و زبان

-         کبودی بستر ناخن ها و انتهای انگشتان دست و پا

توصیه های خودمراقبتی در منزل

<    ابتدا سعی کنید خونسرد باشید.

<    بلافاصله با اورژانس 115 تماس بگیرید و درخواست کمک کنید.

< هرگونه خطر را ارزیابی کنید و مراقب باشید کمک به بیمار باعث آسیب و به خطر افتادن جان شما نمی شود

*اگر صحنه برای شما امن نیست نباید از خود یک قربانی دیگر بسازید، پس تا برقراری امنیت، وارد صحنه نشوید

<  پاسخ دهی بیمار را ارزیابی کنید

  • کنار بیمار قرار گرفته، روی شانه هایش ضربه بزنید و و با صدای بلند دستور های ساده بدهید مثل: «اسم شما چیست». اگر بیمار پاسخگوی شما بود به آرامی علت مشکل ایجاد شده را ارزیابی کنید و اگر بیمار پاسخی ندارد و بیهوش است نیاز به اقدام فوری دارد.

<    تنفس بیمار را ارزیابی کنید


  • به قفسه سینه بیمار نگاه کنید، اما اگر بیمار تنفس ندارد یا تنفس های وی نامنظم و گاه به گاه است باید بلافاصله بیمار را به پشت خوابانیده و احیای قلبی ریوی را شروع کنید.


  • در صورت داشتن مهارت شما می بایست تنفس دهان به دهان را شروع کنید. برای این کار پیشانی را به عقب و چانه را به بالا بکشید تا راه هوایی باز شده و سپس تنفس را شروع کنید. دقت کنید قبل از هر بار تنفس یک دم عمیق انجام داده و بازدم خود را تا جایی که قفسه سینه وی کمی بالا بیاید به ریه های بیمار وارد کنید.

  • اگر قفسه سینه بیمار بطور طبیعی و نظم بالا و پایین می رود و تنفس دارد بیمار را در حالت ریکاوری(شکل زیر) قرار دهید و اگر محیط سرد است با یک پتو بیمار را گرم نگه دارید.


موارد ویژه:

آپنه نوزادی:

در نوزادان و به ویژه نوزادان نارس به علت عدم تکامل کافی ممکن است دچار ایست تنفسی شوند. شایعترین علائم آپنه(ایست تنفسی) نوزادان نارس، شامل دوره هایی از توقف تنفس به مدت بیست ثانیه یا بیشتر وشروع آپنه در اولین هفته زندگی یا بعدا میباشد. اما در صورت ادامه ایست تنفسی علائم جدی تر نمایان می شود که شامل کبودی لبها و انتهای انگشتان و همچنین کاهش شدید ضربان قلب است.

در صورت مواجهه با شرایط اینچنینی ضمن حفظ خونسردی و درخواست کمک از 115، تحریک نوزاد با ماساژ پوست یا لمس آرام پشت او میتواند کمک کند تا نوزاد دوباره شروع به تنفس نماید.

آپنه خواب:

آپنه خواب زمانی رخ می دهد که عضلات در پشت گلو شما بیش از حد شل شده و اجازه تنفس طبیعی را نمی دهند. این عضلات از ساختارهایی از جمله نرم کام، زبان کوچک حمایت می کنند. هنگامی که این عضلات شل شوند، راه هوایی شما تنگ و یا بسته شده که تنفس شما را قطع کرده و ممکن است تنفس به مدت ۱۰ تا ۲۰ ثانیه کافی نباشد که این حالت ممکن است سطح اکسیژن در خون شما را کاهش داده و باعث ایجاد دی اکسید کربن گردد. مغز شما این اختلال تنفس را حس می کند و به فاصله زمانی کوتاهی شما را از خواب بلند می کند به طوری که شما بتوانید راه هوایی خود را اندکی بازتر نمایید. این بیداری معمولا به قدری مختصر است که شما آن را به یاد نمی آورید. شما می توانید با تنگی نفس گذرا بطور خود بخودی از خواب بیدار شوید و به سرعت، با یک یا دو نفس عمیق آن را تصحیح نمایید. همچنین ممکن است صدای یک خرناس، خفگی یا صدای نفس نفس زدن ایجاد نمایید.

عوامل مختلفی در آپنه خواب تاثیرگذار هستند که میتوان به اضافه وزن، بزرگی لوزه سوم، فشار خون بالا، دیابت، سیگار، آسیم و سابقه ژنتیکی اشاره نمود. در صورت مشاهده با موارد اینچنینی حتما در اولین فرصت به پزشک خود مراجعه نمایید.

صاعقه زدگی:

براساس مطالعات و بررسی‌های به عمل آمده در هر دقیقه در دنیا حدود ۶ هزار جرقه الكتریكی زده می‌شود. این تخلیه انرژی ابرهای متراکم بر روی زمین چنان قدرتی دارد که می‌تواند باعث آسیب های بسیار جدی در قلب، ریه و سوختگی در بدن شود. یکی از مشکلاتی که ممکن است در کنار سوختگی و سایر آسیب های صاعقه زدگی ایجاد شود، ایست تنفسی می باشد. در مواجهه با فرد دچار صاعقه زدگی پس از حفط خونسردی و اطمینان از ایمنی صحنه کنار بیمار قرار بگیرید و پس از بررسی هوشیاری و وجود تنفس در وی، عملیات احیای قلبی تنفسی را برای وی انجام دهید.

انسداد راه هوایی:

یکی از دلایل دیگر ایجاد ایست تنفسی بسته شدن راه هوایی توسط یک جسم خارجی می باشد. انسداد راه هوایی یا خفگی زمانی اتفاق می افتد که به بطور ناگهانی به علت گیر افتادن یک جسم خارجی مثل لقمه غذا در گلو یا نای ، بیمار قادر به تنفس نباشد. معمولا فردی که دچار انسداد راه هوایی می شود دستهای خود را روی گلوی خود فشرده و بدون صدا از شما کمک می خواهد. در این موارد ابتدا خونسردی خودتان را حفظ کنید و سپس اگر بیمار قادر به سرفه کردن بود او را به جلو خم کرده و تشویق به سرفه کردن کنید.

اما اگر بیمار قادر به سرفه کردن نبود پشت سر وی قرار گرفته دو دست خود را به صورت حلقه دور بیمار قرار دهید، یک دستتان را مشت کنید ( انگشت شصت به داخل دست خم میشود و انگشتان دور شصت قرار میگیرد) و از زیر دستان مصدوم روی شکم ( بین ناف و قفسه سینه) قرار دهید ، دست دیگر را روی دست قبلی گذاشته و با یک حرکت سریع شکم را به داخل و بالا بفشارید. این حرکت را چندین بار تکرار کنید تا جسم به بیرون پرتاب شود.

انسداد راه هوایی:

انواع دارو ها با تاثیر بر مرکز تنفس در مغز می توانند باعث اختلال در تنفس شوند. یکی از موادی که قدرت بالایی در توقف هوشیاری دارند مواد و داروهای مخدر هستند. در صورت مصرف بیش از حد این مواد فرد دچار کاهش هوشیاری و ایست تنفسی می شود. در صورت شک به این موارد در صورت بیهوش بودن، بیمار را به یک پهلو قرار داده(این کار باعث پیشگیری از بسته شدن راه هوایی با زبان یا ترشحات خود فرد می شود) و از اورژانس 115 درخواست کمک کنید.